Türkiye’de mesleki eğitim merkezlerinde alınan kalfalık ustalık belgeleri, meslek lisesi diplomaları, ön lisans ve lisans diplomaları denklik başvurusu için uygundur. Özel kurumlardan alınmış ücretli sertfikalar denklik başvurusu için uygun değildir.
Bir meslek öğrendiniz ya da bir mesleğin eğitimini aldınız ve Almanya’da bu meslekte mi çalışmak istiyorsunuz? Belli meslekler için denklik zorunlu olarak gereklidir. Diğer meslekler için denklik isteğe bağlıdır. Bu, yüksekokul mezuniyetine sahip meslekler için de geçerlidir.
Aşağıdaki soruların cevaplarını burada bulabilirsiniz:
- Mesleki Denklik ne anlama gelmektedir?
- Hangi koşulları yerine getirmem gerekiyor?
- Ne zaman denkliğe ihtiyacım var?
- Denkliğin maliyeti nedir?
Mesleki Denklik şu anlama gelmektedir:
Yabancı bir mesleki yeterlilik Almanya’daki birmesleki yeterlilik ile yasal olarak eşdeğerdir. Mesleki bir denklik için denklik prosedüründen geçmeniz gerekmektedir. Prosedürün sonunda resmi bir haber alırsınız. Bu haberde mesleki yeterliliğinizin Almanya’da tanınıp tanınmadığı yazılıdır.
Denklik işlemi daima Almanya’daki belli bir meslek, yani referans meslek için gerçekleşir.
Almanya’da denklik prosedürü hakkına sahipsinizdir. Bunun dayanakları Federal Almanya’nın denklik yasası ve eyaletlerdeki yasalardır. Yurtdışından da denklik için başvuru yapabilirsiniz.
Denklik prosedürünün ön koşulları şunlardır:
- Almanya’da çalışmak isteyeceksiniz.
- Yabancı bir resmi veya resmi olarak tanınmış mesleki yeterlilik edinmiş olacaksınız.
- Mesleki yeterliliğinizi bir diploma ile kanıtlayabileceksiniz.
Denklik prosedürü adı geçen Yetkili Merci tarafından yürütülür. Yetkili merci mesleki yeterliliğinizi Almanya’daki Mesleki yeterlilik ile karşılaştırır. Bu işlem sırasında meslek tecrübenizi ve diğer yeterlilikleri de dikkate alır.
Diplomanızı ibraz edemiyor musunuz?
Yine de denklik için başvurabilirsiniz. Ancak mesleki yeterliliğinizi örn. bir iş denemesi ile kanıtlayabilirsiniz. Daha fazlasını “Nasıl denklik alırım” sayfasından öğrenebilirsiniz.
Danışmanlık hizmetlerinden faydalanın!
Size önerimiz: Bir denklik başvuru yapmadan önce danışmanlık hizmetlerinden faydalanın. Danışmanlık personeli ile belgelerinizi en iyi şekilde hazırlayabilirsiniz.
Denklik başvurunuz reddedilse dahi danışmanlık hizmeti alabilirsiniz. Bu sayede yeterlilik alıp alamayacağınızı öğrenebilirsiniz. Buna rağmen birçok durumda bu sayede tam denklik alabilirsiniz.
Herhangi bir denklik alamadıysanız, burada mesleki alternatifler hakkında da bilgi alabilirsiniz.
Mesleki yeterliliğimin denkliğine ne zaman ihtiyacım var?
Belli meslekler için denklik zorunlu olarak gereklidir. Diğer meslekler için ise denklik isteğe bağlıdır. İsteğe bağlı denklik ile şu avantajlara sahip olacaksınız: Yetkili merciden Almanca dilinde ve resmi bir haber alırsınız. Bu, başvuru esnasında yardımcı olmaktadır: İşveren becerilerinizi ve bilgilerinizi hemen fark edebilir. Ayrıca haber, maaş görüşmelerinde veya iş yerini değiştirmek isteseniz ve başvuru yapsanız dahi yardımcı olacaktır.
Denklik ne zaman zorunlu olarak gerekli? Ne zaman isteğe bağlı? Bu, mesleğinizin yasayla düzenlenmesine ve geldiğiniz ülkeye bağlıdır.
Yasayla düzenlenmiş meslekler
Yasayla düzenlenmiş meslekler için denklik zorunlu olarak gereklidir. Bu meslekler için belli bir mesleki yeterliliğe sahip olmanız ve belki başka ön koşulları da yerine getirmeniz gerekmektedir. Bunun için yasal bir düzenleme bulunmaktadır. Bu özellikle sağlık, güvenlik veya sosyal hizmetler alanındaki meslekler için geçerlidir. Yasayla düzenlenmiş meslekler örn. doktorluk veya öğretmenliktir. Örn. mühendislik gibi korunaklı bir meslek tanımı da yasayla düzenlemenin bir biçimidir.
İstisna: Yasal olarak başka bir AB ülkesinde ikamet ediyorsanız, denklik olmadan da Almanya’da çalışabilirsiniz. Ancak bunu önceden yetkili merciye bildirmeniz gerekmektedir.
Yasayla düzenlenmemiş meslekler
Denklik olmadan yasayla düzenlenmemiş bir meslekte çalışabilirsiniz. Yasayla düzenlenmemiş meslekler yasal olarak korunmamaktadır. Bunlar arasında örn. motorlu araç mekatronik teknisyeni veya büro yönetimi tüccarı gibi Nitelikli meslekler bulunmaktadır.
Üçüncü bir ülkeden mi geliyorsunuz?
Çalışmak için üçüncü bir ülkeden Almanya’ya giriş yapmak istiyorsanız denklik gereklidir. O zaman geldiğiniz ülkeden denklik için başvurmanız gerekmektedir.
Almanya’da çalışabilmek için aşağıdaki koşullardan birini yerine getirmeniz gerekmektedir:
- Mesleki yeterlilik denkliğine sahip olmanız.
- Yüksekokul mezuniyetinizin Almanya’da karşılaştırılabilir olarak tanınmış olması.
- Yüksekokul mezuniyetiniz için bir Karne değerlendirmesine sahip olmanız.
Almanya dışında eğitim veren bir okuldan aldığınız diplomanız veya mesleki niteliklerinizi gösteren bir dereceniz varsa, bu belgelerin Almanya’da denkliğini alabilirsiniz. Bu süreçte, aldığınız diploma veya derece benzer bir Alman derecesi ile karşılaştırılır. Dereceniz eşdeğer olarak kabul edilirse, ilgili bir bildirim alırsınız. Alacağınız denklik Almanya iş piyasasında size daha iyi şanslar sunar.
Başka ülkelerden diploma ve başka türlü bir derecesi olan herkesin Almanya’da denklik alma süreci hakkı vardır. Denklik almanızla ne vatandaşlık ne oturum durumunuzun bir ilgisi yoktur.
Denklik almak zorunda mıyım?
Çoğu durumda denklik almanız gerekli değildir. Ancak denklik almanızın lazım olacağı bazı meslekler var. Örneğin doktor, avukat, hemşire veya mühendisseniz mutlaka denklik almanız gerekir. Bu mesleklere “düzenlemeye tabi meslekler” denir. Düzenlemeye tabi bir meslekte çalışmak istiyorsanız, denklik almanız zorunludur.
Eğer “lisanslı zanaat” olarak adlandırılan bir alanda serbest meslek sahibi olmak istiyorsanız, mesleki nitelikleriniz için de denklik almanız gerekir. Zanaat kanununda denklik almanıza izin verilen el sanatlarının bir listesini bulabilirsiniz.
Mesleğiniz düzenlemeye tabi değilse, denklik almanız gerekmez. Ancak yine de denklik almak, Alman iş piyasasındaki şansınızı artırır.
Federal İş Bulma Kurumunun web sitesinde, diploma veya derecenizin düzenlemeye tabi mesleklerden biri olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Aynı işlemi ec.europa.eu sitesinde İngilizce olarak da yapabilirsiniz.
Lütfen unutmayın: İş arama vizesi veya iş vizesi ile Almanya’ya gelmek istiyorsanız, diploma veya derecenizin denkliğini mutlaka önceden almanız gerekir.
Denklik alma süreci hakkında nereden danışmanlık alabilirim?
Danışmanlık almanız her açıdan faydalı olacaktır. Danışmanlık hizmeti veren personel, denklik alma sürecinizden tam olarak hangi birimin sorumlu olduğunu, yapmanız gerekenleri ve denklik alma sürecini nasıl finanse edebileceğinizi size açıklayabilir.
Netzwerks IQ’nün danışma merkezlerinden denklik süreci hakkında tavsiye alabilirsiniz. Buradaki personel denklik alma sürecinin tüm adımlarında size yardımcı olacaktır. netzwerk-iq.de adresine girip sol üstteki turkuaz menü ibaresine tıklarsanız, karşınıza eyaletler çıkacaktır. Bu listeden yaşadığınız eyaleti seçerek yakınlarınızdaki bir danışma merkezinin nerede olduğunu öğrenebilirsiniz.
“Almanya’da Çalışmak ve Yaşamak” yardım hattından da telefon veya e-posta yoluyla da tavsiye alabilirsiniz. Bu yardım hattını da yurtdışından da arayabilirsiniz. Almanca ve İngilizce danışmanlık veren personele +49 30 1815 1111 numaralı telefondan ulaşabilirsiniz. Danışma ücretsizdir, ancak aramak için normal telefon ücreti ödemeniz gerekir. Ayrıca yardım hattı iletişim formunu kullanarak da onlarla iletişime geçebilirsiniz.
Okul veya akademik veya mesleki eğitim derecesi olmasına bağlı olarak, denklik sürecinden farklı birimler sorumludur.
- Okul diplomaları, her federal eyaletin kendi diploma denkliği ofisi tarafından tanınır. Hangi ofisin sorumlu olduğunu anabin veri tabanında bulabilirsiniz. Almanya’da üniversite almak için, okul diplomanızın denkliğini almak istiyorsanız, eğitim almak istediğiniz üniversiteye de başvurabilirsiniz.
- Akademik derecelerin denkliği, Yabancı Eğitim Sistemleri Merkez Bürosu („Zentralstelle für ausländisches Bildungswesen“ – ZAB) tarafından sağlanabilir. ZAB’ın anabin veri tabanında derecenizin denkliği olup olmadığını görebilirsiniz. Denklik başvurusunu doğrudan ZAB’a yapabilirsiniz. Bu konu hakkında daha fazla bilgi almak için Zeugnisbewertung web sitesine bakabilirsiniz.
- Mesleki eğitim sertifikalarınızın denkliğinden hangi birimin sorumlu olduğunu bulmak için „Anerkennungs-Finder“’ı kullanabilirsiniz. Buraya doğrudan iş unvanınızı girebilir veya listeden işinizi seçebilirsiniz. İkinci adımda, şehrinizin adını girmeniz istenecektir, ardından sizden sorumlu denklik ofisine ulaşabilirsiniz.
Mesleğinizin Almancada tam olarak nasıl adlandırıldığından emin değilseniz, BQ portalına girerek tam adını Almanca veya İngilizce olarak aratabilirsiniz.
Lütfen unutmayın: Hâlâ yurtdışında olsanız bile, yukarıda belirtilen yerler sizden de sorumludur. Böyle bir durumda, Almanya’da gelip eğitim almak ya da çalışmak istediğiniz yeri seçerek denklik için başvuruda bulunmanız gerekir.
Nasıl başvuruda bulunurum?
Sizden sorumlu doğru denklik ofisini bulduktan sonra, denklik almak için başvuruda bulunabilirsiniz. Ancak öncesinde yapmanız gereken iki şey vardır:
1) Denklik alma sürecinde karşınıza çıkan masrafları nasıl karşılayacağınızı netleştirin. Bu konuda daha fazla bilgi almak için “Denklik alma işlemim için nereden maddi destek alabilirim?” başlığı altına bakabilirsiniz.
2) Başka bir ülkeden aldığınız kalifikasyonunuzu kanıtlayan tüm sertifika ve belgeleri toplayın. Kural olarak, belgelerin hem asıllarını hem de onaylı kopyalarını göndermeniz gerekir. Çoğu zaman belgelerinizin yeminli tercümanlar tarafından çevrilmesi gerekir. Denklik ofisine veya bir danışma merkezine giderek hangi belgeleri çevirmeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz. Burada hizmet veren personel size devlet tarafından onaylı yeminli tercümanların adreslerini verebilir. Kalifikasyonunuz hakkında elinizde hiçbir belge yoksa, bir danışma merkezine başvurun.
Kalifikasyonunuz kontrol edildikten sonra denklik başvurunuzun kabul edilip edilmediğini belirten bir bildirim alırsınız.
Denklik alma işleminiz başarıyla tamamlandıktan sonra, “denklik sertifikası” olarak adlandırılan bir belge alırsınız. Bu, teknik olarak, kalifikasyonunuzun Almanya’da aynı belgeye sahip bir kişiyle eşit olduğu anlamına gelir.
Denklik alamazsam ya da kısmen alırsam ne yapabilirim?
Eğer denklik alamazsanız, başvurunuz reddedilecektir. Bu durumda mesela zaten önceden bir iş tecrübeniz varsa, ancak mesleki yeterliliğiniz için Almanya’da denklik almadıysanız, Alman iş piyasasında hangi mesleklerin becerilerinize ve bilgilerinize uygun olduğunu öğrenmek için myskills.de sitesinde yer alan testi yapabilirsiniz. Myskills hakkında daha fazla bilgi almak için Jobcenter veya İş Bulma Kurumuna başvurabilirsiniz. Test sonuçlarınız, uygun bir iş fırsatı bulmanıza yardımcı olabilir ve sizin için yeni kapılar açabilir. İlk olarak, evinizde www.meine-berufserfahrung.de adresinde yer alan testi yapabilirsiniz. Testler birçok farklı dilde mevcuttur.
Eğer kısmen denklik aldıysanız, tam denklik almak için ileri eğitime başlayabilir veya belirli koşullar altında denkliğinizi tam olarak almak amacıyla sınava girebilirsiniz. Böyle bir durumda IQ Netzwerks danışma merkezlerinden danışmanlık alabilirsiniz. netzwerk-iq.de adresine girip sol üstteki turkuaz menü ibaresine tıklarsanız, karşınıza eyaletler çıkacaktır. Bu listeden yaşadığınız eyaleti seçerek yakınlarınızdaki bir danışma merkezinin nerede olduğunu öğrenebilirsiniz.
Denklik alma işlemi ne kadar sürer?
Denklik alma prosedürü normalde üç aydan uzun sürmez. Bu süre, yetkili kuruma gerekli tüm belgeleri teslim etmenizden sonra başlar. Çok zorlu bir denklik alma süreciyse bu süre bir defa uzatılabilir.
Denklik alma işleminin ücreti nedir?
Denklik alma prosedürünün maliyetleri duruma göre farklılık gösterebilir. Bu prosedürün ücretine ek olarak (yaklaşık 100 ila 600 avro), belge ve diplomalarınızın çevirisi ve onaylanması için de para ödemeniz gerekecektir.